Shuimo Town at Qiang Minority Group sa Sichuan

Vera: Sa mga nakaraang episode, napagusapan natin ang hinggil sa iyong paglalakbay sa Sichuan,

Joshua: At noong nakaraang Linggo pa nga'y si Kuya Ramon pa ang aking naging co-host. Saan mo naman kami idadala ngayong gabi?

Vera: Ngayon gabi pag-uusapan pa din natin ang iyong paglalakbay sa Sichuan pero mas detalyado na, ang isa sa mga lugar na iyong napuntahan, ang isa sa minority group ng Tsina, at ang iyong paboritong parte ng programa.

Joshua: Hulaan ko, ang ilan sa mga espesyal na pagkain sa Sichuan?

Vera: Tama. Simulan na natin sa isa sa mga espesyal na lugar na napuntahan mo. Ang Shuimo Town. Maaari mo bang isalaysay sa amin ang iyong mga nakitang pagbabago at mga kawili-wiling bagay sa maliit na bayan ng Shuimo.

Joshua: Una sa lahat ipaalam muna natin sa ating mga taga-subaybay ang Shuimo Town. Ang Shuimo Town ay nasa Wenchuan County sa Tibetan and Qiang Automous Prefecture ng Aba sa Sichuan. 10km lamang ang layo ng Shuimo sa Yingxiu town sa Wenchuan City na kung saan ito ang epicenter ng lindol noong 2008.

Vera: Anong pagbabago ang nakita mo sa iyong pagdalaw dito?

Joshua: Nakita ko sa mga litrato ang hitsura noon ng Shuimo matapos ang lindol, kitang kita ang mga nawasak na bahay. Ngunit sa aking pagbisita doon halos wala na talagang bakas ng lindol.

Vera: Ano ba ang hitsura ng bahay doon?

Joshua: Napaganda ng pagkakagawa sa mga bahay, kahit bago ang mga ito ramdam mo pa din ang tipical na istilo ng mga lokal na resident dito na kung tawagin nila ay qiang people. Pare-parehas ang kulay at materyal na ginawa sa mga bahay na ito. Medyo may pagka-kulay kape ang mga ito, at sa king palagay maaaring ilang bloke ng bricks ang ginamit sa pagbuo nito. At alam mo ba Vera ang planong rekunstruksyon ng Shuimo Town ay nakatanggap pa ng parangal.

Vera: Anong parangal naman ito? Hindi makakaailang maganda ang pagsasaayos sa mga nawasak na bahay dito.

Joshua: Dahil ang proyekto ay nagpopokus sa konceptong ecologically-friendly at low-carbon at hindi lang kasi pag-sasaayos ng bahay ang inisip ng gobyerno pati ang pag-sasaayos sa buhay ng mga residente doon, kaya't Nakatanggap ang proyektong ito ng Global Best Implementation of Post Disaster Reconstrruction sa Sixth Global Forum on Human Settelements na ginanap sa UN headquarters itong nakaraang buwan lang.

Vera: Nabalitaan ko din na dati daw ay may ilang mga kumpanya dito o pabrika na nagdadala ng matinding polusyon sa lugar na ito at malaki ang enerhiyang kinokonsumo

Joshua: Tama, to be exact 63 ang mga ito, ngunit sa paglipas ng dalawang taon matapos ang lindol, lahat ng ito ay tinanggal na, dahil nga parte din ng plano ay gawing environmentally-friendly na tourist spot na nagpapakita ng awtentikong kultura ng Qiang minority group.

Vera: Nabanggit mo din kanina na hindi lang bahay ang isinaayos pati ang buhay ng mga tao, ano ang ibig mo sabihin dito?

Joshua: Dahil nga ginawa ng isang tourist spot ang lugar na ito, madami na sa kanila ang nagbukas ng mga tindahan na nagbebenta ng kung ano-anung mga bagay. Para bang Qianmen dito sa Beijing. At ang iba naman sa kanila ay kumakanta ng mga tradisyonal na kantang qiang at nagsasayawan.

Vera: Aba talaga nga namang magandang ideya iyun, mas lalo pa silang makakaakit ng madaming turista niyan.

Joshua: Mayroon nga akong nakapanayam na residente dito na nagmamay-ari ng dalawang palapag na lodging house dito, sabi niya dati magsasaka siya at maliit ang kinikita niya, ngayon ay boss na siya, at noong spring festival lang ay kumita siya ng 10,000 yuan.

Vera: Talaga namang pinag-isipan ng gobyerno ng Tsina ang proyektong ito na ngayo'y natamo na nila ang ninanais na resulta at sa aking palagay hindi din nila inaasahan ang ganito kabilis at kagandang resulta.

Joshua: Talagang madaming mga delegado sa nakaraang 2011 international tourism festival ang nagpakita ng hindi pagkapaniwala sa ganda at bilis ng pagsasaayos sa Shuimo at hindi madali matamo ang ganitong resulta matapos ang malakas na lindol sa anumang bansa.

Vera: Iba talaga kapag nagtutulungan ang mga tao tungo sa iisang layunin, ang pagkakaisa upang matamo ang layunin para umunlad ang pamumuhay.

Joshua: At ang pagtayo nila matapos ang matinding pagbagsak. Hindi ba?

Vera: Tama, dumako naman tayo sa Qiang Minority Group. Para sa kaalaman n g ating mga taga-subaybay isa ito sa mga 53 minority group sa Tsina. At karamihan sa mga ito ay nasa kanlurang bahagi ng Sichuan tulad nalang ng Beichuan at Wenchuan county na napuntahan mo hindi ba Joshua?

Joshua: Madami talaga akong nakitang mga taong Qiang na nakasuot pa nga sa kanilang pananamit, may iba nga lang tulad ng tourist guide naming na nakasuot din pero hindi naman talaga siya isa sa mga qiang group. Haha

Vera: Maaari mo bang ilarawan sa amin ang kanilang pananamit?

Joshua: Samu't sari ang hitsura at kulay nito, ang dami kong nakitang local na residente sa Yingxiu town, sa Mutuo Village, sa Banaqia commercial street at sa Shuimo Town na ganito ang kasuotan. Napakamakulay, hindi lang iisa ang hitsura ng para sa babae at sa lalake. Maraming nakadikit sa kanilang damit at sa aking palagay mga gawang kamay ang mga ito. Tapos halos lahat sa kanila ay may kakaibang sombrero.

Vera: Malamang madami kang kinuhang litrato kasama nila?

Joshua: Oo naman.

Vera: Maliban sa tradisyonal na pananamit, anong mga souvenirs na gawa ng qiang group ang mabibili ng mga turista doon?

Joshua: Isa sa kilalang produkto ng qiang minority group ay ang embroidery. Hasang hasa sila sa paggawa ng ganito. Tulad nalang ng handbag, lalagyan ng cellphone, pangdisplay at iba pa. Napahanga din talaga ako sa paggawa nito.

Vera: A nakita mo din pala kung paano nila gingawa iyun?

Joshua: Oo, mayroon dun isang group na nagpakita sa amin kung paano ito ginagawa. Nakapanayam ko pa nga ang isa sa mga tourist guide doon at sabi niya kung ano ang maisip iguhit ng mga ito, iyun ang ginuguhit nila deretso sa tela at tinatahi.

Vera: Nakabili ka ba ng ilang souvenir? Joshua: ala ko nabili e kasi halos wala kaming oras maglibot libot, pero okay lang may pinamigay naman na bags na gawa ng qiang group iyung mga nagorganisa ng festival. Hehe

Vera: Malamang alam mo din ang ilan sa mga paniniwala ng Qiang group?

Joshua: Ayon sa aming tourist guide, maraming sinasamba ang qiang group at pinaniniwalaan nila na ang mga bagay bagay ay may diyos. Kakaiba din ang grupong ito dahil isa sa sinasamaba nilang hayop ay ang kambing ngunit kumakain din sila nito.

Vera: Kakaiba nga talaga hindi tulad ng ibang relihiyon tulad nalang ng Muslim, hindi nila kinakaen ang hayop na sinasamba nila.

Joshua: Alam mo ba Vera na dati ang mga qiang group ay nakatira sa loob ng bundok?

Vera: Sa loob ng bundok? Bakit?

Joshua: Para maprotektahan nila ang sarili sa oras ng digmaan. Kasi isipin mo nalang kung ganito kahirap para sa mga kalaban na tirahin sila kung sila ay nasa bundok.

Vera: Onga noh. talino talaga ng mga qiang groups a! nabasa ko pa nga na sikat din sila sa paggawa ng watchtowers.

Joshua: Nakakatuwa din ang mga watchtowers na ito, mataas ito at may maliliit na butas sa loob, lam mo ba bakit?

Vera: Hindi e.

Joshua: para iyung sa pagtira nila ng pana sa kalaban, habang ang kalaban nama'y mahihirapan ishoot sa loob. Haha

Vera: Galing talaga! Maiba naman tayo, napakinggan mo ba doon ang awitin ng mga qiang group?

Joshua: Ilang beses ko itong napakinggan, may iba ay tunog lang kumbaga nilalaro nila ang mga tradisyonal na instrumento ng Tsina. Heto't pakinggan mo ang ilan sa mga ito.

Vera: Napakasarap talgang pakinggan ng mga ito.

Joshua: Oo minsan nga pinakikinggan ko ang mga awitin nila sa bahay kapag ala ko magawa at gusting magpahinga lang.

Vera: Dumating nanaman tayo sa pinakahihintay mong parte n gating programa!

Joshua: Buti naman. Mas ginaganahan ako pag pagakain ang pinag-uusapan e.

Vera: Ano-ano bang mga pagkain Sichuan ang nakain mo doon?

Joshua: Sa totoo lang konte lang ang Sichuan food na nakain ko dun, dahil karamihan ay western food na. Ang naalala ko lang ay mapo dofu, xueyu…

Vera: Dandanmian? Huiguo rou?

Joshua: Oo….

Vera: Hay buti nalang nakain mo ang dalawang ito kung hindi parang hindi ka na din pmnta ng Sichuan niyan. Haha

Joshua: Bakit nga bang tinawag na huiguo rou o "meat returned to wok" ito?

Vera: Actually twice cooked ang ibig niyan sabihin.

Joshua: Luto na niluluto pa ulit?

Vera: Ganito kasi iyan. Una pinapakuluan ito sa inasinan na tubig hanggang sa maluto. Matapos nito ay binabalik sa kawali at ginigisa gamit ang sariling juice nito. At nilalagyan pa ng iba't ibang gulay tulad ng black bean, chili bean sauce, cabbage, bell peppers at iba pa.

Joshua: A, kaya pala malasa itong putahe na ito, medyo maanghang pero masarap. Kahit na medyo mataba siya, kinain ko pa din kasi masarap at minsan lang naman. Haha

Vera: Takaw ka kasi. Haha E ang dandanmian naman o peddler's noodle alam mo ba bakit ito ang pangalan ng noodle na ito?

Joshua: Hindi din. Alam ko lang kumain e. haha sarap din iyun, medyo maanghang din siya pero masarap. Bakit nga ba dandan noodle ang pangalan nito?

Vera: Ang dandan ay isang uri ng carrying pole, para bang sa Pinas ung taga-benta ng taho hindi ba may pole iyun na pinapatong sa balikat at sa dalawang dulo nito ay dalawang lalagyan?

Joshua: Aba dami mo din nalalaman tungkol sa Pinas a.

Vera: Ako pa!

Joshua: Tapos bkit dandan? Vera: kasi ang noodle na ito noon ay binebenta sa kalsada at binebenta ito sa ganitong paraan din.

Joshua: a.. kaya pala tinawag itong dandamian. Napansin ko ding kakaiba ang sauce ng noodle na ito. Kokonte pero malasa.

Vera: A yun ba, ang spicy sauce nito ay may kasamang priniserbang gulay, chili oil, tinadtad na baboy, scallions at siling Sichuan para lalong sumarap.

Joshua: Yan nagugutom nanaman ako.

Vera: Hindi bale oras nanaman upang magpaalam tayo.