Kalihim del Rosario, umaasang pagbibigyan sa mga kahilingan

MGA MUSLIM, NAG-RALLY SA MALAYSIAN EMBASSY.  Nagtungo ang mga Muslim na malapit sa grupo ni Sultan Jamalul Kiram III ng Sulu at Bayan International upang magprotesta sa ginawang pagsalakay ng mga kawal at eroplano ng Malaysia sa mga Pilipinong naghahabol ng kanilang ari-arian.  Naniniwala ang mga tagasunod ni Sultan Kiram na sila ang may-ari ng Sabah. (Kuha ni Jhun Dantes)

REGULAR ang ugnayan ng Pilipinas at Malaysia sa layuning magkaroon ng payapang wakas ang kaguluhan sa Sabah. Sa isang question and answer release mula sa Kagawaran ng Ugnayang Panglabas, sinabi ng kagawaran na ang pagdalaw ni Kalihim del Rosario ay naglalayong madali ang solusyon tulad ng pagkakaroon ng maximum tolerance upang maibsan ang pangambang mas maraming masasawi. Inulit niya ang kahiligan ng Pilipinas na magkaroon ng full briefing sa naganap, pagkakaroon ng clearance sa pagdaong ng Barko ng Republika ng Pilipinas sa Lahad Datu at para sa pagpaparating ng humanitarian at consular services sa mga Filipino sa pook.

Hiniling din ni Kalihim del Rosario na magkaroon ng konsiderasyon para sa kababaihan at mga kabataan at iba pang mga sibilyan na hindi sangkot sa sagupaan na malabas ng Sabah ng matiwasay.

Inatasan umano ni Pangulong Aquino si Kalihim del Rosario na maghanap ng iba pang daan upang matapos ang standoff na katanggap-tanggap sa magkabilang panig.

Kabilang sa mga options ang payapang paglisan ng grupo ni Sultan Jamalul Kiram sa Lahad Datu upang huwag ng mapahamak ang kanyang mga kasama. Ito umano ang kanilang tinututukan. Kaya nga lamang, hindi tanggap ng iba't ibang sangkot sa usapin ang panukalang ito.

Sa katanungan kung bakit kailangang gumamit ng hukbong himpapawid, ayon sa Kagawaran ng Ugnayang Panglabas ay masasagot lamang ng Malaysia.

TULONG NG EUROPEAN UNION SA MGA BIKTIMA NI PABLO, UMABOT NA SA € 10 MILYON

NAGDESISYON ang mga kasapi sa European Union na triplehin ang kanilang tulong sa mga biktima ni Pablo (Bopha) sa pagdaragdag ng € 7 milyon kaya't umabot na sa € 10 milyon ang kanilang nai-ambag mula noong nakalipas na Disyembre ng 2012.

Ayon sa European Union humanitarian department o ECHO, naglabas muna sila ng € 3 milyon upang tugunan ang pangangailangan ng may 165,000 mamamayan noong Disyembre.

Ang karagdagang halaga ay gagamitin sa pagpapaayos ng mga tahanang napinsala ng bagyo, pagkakaroon ng food assistance, matugunan ang kakulangan ng sustansya sa mga pagkain sa mga sanggol at kabataan ay madagdagan ang basic health services sa mga lalawigan.

Sa pagsusuri ng European Union, ang bagyong Bopha ay higit na malakas sa bagyong Ketsana na tumama noong 2009. Matapos ang tatlong buwan, daang libong mga nakaligtas sa bagyo ang nahaharap[ sa pinakamatinding pagsubok na mangangailangan ng tulong mula sa European Union at mga kabalikat.

Sinabi ni European Union Head Ambassador Guy Ledoux, ang dagdag na tulong ay pagpapakita lamang ng pagpapatotoo sa pangakong tutulong sa mga pamilya upang makabawi mula sa hagupit ni Pablo.

MGA SAKIT NA 'DI NAKAKAHAWA, PATULOY NA PUMAPATAY

MARAMING NASASAWI DAHILAN SA NON-COMMUNICABLE DISEASES SA WESTERN PACIFIC REGION.  Ipinaliliwanag ni Dr. Susan Mercado ng World Health Organization na mas maraming mga mamamayan ang nagkakaroon ng cardio-vascular diseases, iba't ibang uri ng cancer, diabetes at chronic respiratory illness.  May pangrehiyong pagpupulong ngayon sa WHO sa Maynila upang maghanap ng paraan upang maibsan ang bilang ng mga nagkakaroon ng mga karamdamang ito.

NABABAHALA ang mga dalubhasa ng World Health Organization sa Western Pacific Region sa paglaganap na cardio-vascular diseases, iba't ibang uri ng cancer, diabetes at chronic respiratory illness sa rehiyon.

Ayon sa datos ng WHO, 80% ng mga namamatay sa rehiyon ay dahilan sa "non-communicable diseases" o mga 'di nakakahawang karamdaman. Limampung porsiyento ng mga nasasawi sa mga karamdamang ito ay wala pa sa 60 hanggang 65 taong gulang.

Sinabi ni Dr. Susan Mercado ng Division of Building Health Communities and Populations ng WHO, ang mga karamdamang ito ay maiiwasan. Kung hindi mapipigilan ang ganitong situasyon, magkakaroon ito ng malubhang epekto sa ekonomiya ng mga bansa.

Idinagdag pa niya na ang mga karamdamang ito'y mula sa matinding paggamit ng tabako, asin pagkain at lubhang paggamit ng alcohol. Maraming mga taong may non-communicable disease.

Dumating ang mga delegado mula sa 19 na mga bansa upang pag-usapan ang mga nararapat gawin. Binigyang-diin ang datos mula sa Pilipinas sapagkat ang nangungunang dahilan ng pagkamatay ng mga Pilipino ay cardio-vascular diseases, isa sa bawat apat na Pilipino ay hypertensive, limampung porsiyento ng mga Pilipino ay naninigarilyo, halos limampung porsiyento ng mga kababaihan at bata ang nakakalanghap ng second-hand smoke samantalang anim sa bawat sampung Pilipino ang walang physical exercise.

Idinagdag naman ni Dr. Hendrik Bekedam, ang non-communicable diseases ay paulit-ulit at may 12 milyong Pilipino ang hypertensive na mangangailangan ng gamot. Samantalang may health services na mapapakinabangan, malaking halaga ang ginagasta sa mga gamot. Sa oras na magkaroon ng maintenance medicines, umaasa siyang huwag naman sanang ipaghirap ng mga pamilya ang pambili ng gamot.

Sa panahon ng fastfoods, may pagtatangka ang World Health Organization na makipag-usap sa mga nasa larangan ng industriya nito upang higit na maging masustansiya ang mga pagkaing ipinagbibili. Ang mga pamahalaan ay mayroon na ring ginagawang pakikipag-usap sa mga nasa industriya at higit na nagiging mahigpit at may mga ipinatutupad na alituntunin.

Ipinaliwanag din ni Dr. Mercado na sa New York ay bawal na ang paggamit ng transfatty acids sa mga restaurant upang maiwasan ang pagtaas ng cholesterol. Pati ang laki ng mga soft drink ay sumasailalim na sa regulasyon. Kailangan din ang etiketa ng mga pagkain upang mabatid ng madla kung ano ang kanilang kinakain.

Ang pinakamahalaga ay mabatid ng publiko kung ano ang kanilang kinakain at kung gaano katagal ang pag-eehersisyo upang matanggal ang calories na mula sa kanilang pagkain. Ito ang pahayag ni Dr. Mark Jacobs ng Ministry of Health ng New Zealand na siyang chairman ng regional conference ngayon.

Mayroong paghahanap sa "best practices" ng iba't ibang bansa upang pamarisan ng mga nasa rehiyon. Mahalaga ring suriin ang pamamaraan ng marketing and advertising lalo ng fastfoods sapagkat may mga batang wala pang kakayahang mag-isip kung ano ang makabubuti at makasasama sa kanilang kalusugan.

OBISPO, NABABAHALA SA POSIBLENG DEPORTEES

PANIBAGONG SULIRANIN SA BASILAN.  Ibinalita ni Bishop Martin Jumoad ng Isabela de Basilan na magkakaroon ng malubhang problema ang mga pamahalaang local ng Isabela at Basilan sa oras na pauwiin ang may 100,000 economic migrants mula sa Sabah.  Ang economic migrants at pawang taga-Basilan na naghahanapbuhay sa mga taniman ng palm oil at goma.  Matatas magsalita ng Yakan, Tausug at Bahasa ang mga taga-Basilan kaya madaling makasalamuha ng mga taga-Sabah, dagdag pa ni Bishop Jumoad.

NANGANGAMBA si Isabela de Basilan Bishop Martin Jumoad na magkakaroon ng panibagong problema ang lalawigan ng Isabela sa posibleng pagpapauwi sa may 100,000 mga taga-Basilan na naghahanap-buhay sa Sabah.

Ayon kay Bishop Jumoad, nagpulong kaninang umaga ang Isabela Peace and Order Council at nabanggit ang posibilidad na ito. Ang mga taga-Basilan ay matagal ng naghahanapbuhay sa Sabah bilang mga palm oil at rubber plantation workers.

May mga Kristiyano rin sa kanila, dagdag pa ni Bishop Jumoad. Magagaling at matatas magsalita ng Tausug, Yakan at Bahasa ang mga taga-Basilan kaya'y madaling makapalagayang-loob ng mga taga-Sabah.

Wala namang napupunang kakaibang pangyayari sa lalawigan ng Basilan kahit mayroong standoff sa Sabah na ikinasawi nan g may 30 katao. Umaasa si Bishop Jumoad na magkakaroon ng kaukulang palatuntunan para sa kanila kung sakaling pauwiin ang mga economic migrants sa Sabah.