Limang bagong komong palagay, narating ng Tsina't ASEAN

(GMT+08:00) 2019-08-01 09:18:50       CRI2019-08-01 09:18:51

Nagpulong nitong Miyerkules, Hulyo 31 sa Bangkok, Thailand, ang mga ministrong panlabas ng Tsina at sampung bansa ng Association of Southeast Asian Nations (ASEAN). Nakahanda ang dalawang panig na itatag ang mas mahigpit na relayson. Sa pagharap sa mga media pagkaraan ng pulong, inilahad ni Wang Yi, kalahok na Kasangguni ng Estado at Ministrong Panlabas ng Tsina ang limang natamong komong palagay sa katatapos na pulong.

Una, magkasamang pagpapasulong ng Tsina't ASEAN sa pag-uugnay ng Belt and Road Initiative (BRI) at Master Plan on ASEAN Connectivity 2025.

Ikalawa, paglulusad ng mga bagong programang pangkooperasyon ng Tsina't ASEAN. Kabilang dito ang pagtatakda ng 2020 bilang Taon ng Kooperasyon ng Tsina't ASEAN sa Digital na Kabuhayan, para mapalawak ang pagtutulungan sa e-commerce, inobasyong pansiyensiya't panteknolohiya, 5G network, smart city at iba pa. Kasabay nito, pinasinayaan ang China-ASEAN Young Leaders' Scholarship. Bukod dito, sumang-ayon ang dalawang panig na pasulungin ang blue economy partnership para pasimulan ang bagong pagtutulungan sa sustenableng paggagalugad at paggamit ng yamang-dagat.

Ikatlo, magkasamang pangangalaga ng Tsina't ASEAN sa multilateralismo. Para rito, komprehensibong tutupdin ng dalawang panig ang China-ASEAN Free Trade Area Upgrading Protocol na nilagdaan noong 2015, at tatapusin ang talastasan hinggil sa Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) sa katapusan ng taong ito.

Ikaapat, magkasamang pagbabalangkas ng mga alituntuning panrehiyon para mapanatili ang katatagan at kapayapaan ng rehiyon. Bunga nito, natapos ng mga ministrong panlabas sa kapipinid na pulong ang unang pagbasa sa Single Draft Negotiating Text ng Code of Conduct (COC) in the South China Sea.

Ikalima, magkasamang pangangalaga ng Tsina't ASEAN sa kapayapaan at katatagan, dahil hindi lamang ito komong mithiin ng mga mamamayan ng dalawang panig, kundi komong responsibilidad din ng dalawang panig. Kaugnay nito, idinaos na Tsina't ASEAN ang dalawang magkasanib na ensayo sa karagatan, at ipagpapatuloy ito. Tinalakay rin ng dalawang panig ang hinggil sa institusyonalisasyon ng pagtatagpo ng mga mga ministrong pandepensa, at iba pang mga pagpapalitan at pagtutulungang militar at pagpapatupad sa batas.

Diin ni Wang, patuloy na ipapauna ng Tsina ang ASEAN sa diplomasya nito sa mga kapitbansa para maiangat pa ang estratehikong partnership ng dalawang panig at itatag ang mas mahigpit na komunidad na may pinagbabahaginang kinabukasan.

Salin: Jade

Pulido: Rhio