Ipinalabas kamakailan nina Fu Ying, Tagapangulo ng Komite sa mga Suliraning Panlabas ng Pambansang Kongresong Bayan ng Tsina, at Wu Shicun, Puno ng National Institute for South China Sea Studies, ang artikulong pinamagatang South China Sea: How We Got to This Stage.
Anang artikulo, nitong ilang taong nakalipas, ang isyu ng South China Sea ay naging isa sa mga pangunahing isyu sa relasyong Sino-Amerikano, at mula sa isyung ito, nangingibabaw ang kompetisyon at konprontasyon sa pagitan ng dalawang bansa.
Ayon sa artikulo, ang isyu ng South China Sea ay isang rehiyonal na isyung naiwan ng kasaysayan, sa pagitan ng Tsina, Biyetnam, Pilipinas, at ilang bansang Timog-silangang Asyano. Ang nukleo ng isyung ito ay may kinalaman sa soberanya, karapatan, at kapakanan sa Nansha Islands at nakapaligid na karagatan. Pero, nitong nakalipas na mahabang panahon, kontrolado ang isyu ng South China Sea. Simula noong 2009 pa lamang, lumitaw ang tensyon sa karagatang ito, at noong 2012, lumala ang kalagayan.
Anang artikulo, bilang isang malaking bansa sa labas ng South China Sea, ang pakikialam ng Amerika at pagbabago ng paninindigan nito ay pangunahing sanhi sa pagiging masalimuot ng kalagayan sa South China Sea sapul noong 2009.
Ayon pa rin sa artikulo, ilang punto ang paninindigan ng Tsina sa isyu ng South China Sea. Una, ang saligang pundasyon ng mga patakaran ng Tsina sa karagatang ito ay pangangalaga sa soberanya at mga karapatang pandagat nito. Ikalawa, ang mga patakaran ng Tsina ay nagpopokus din sa kalayaan at kaligtasan ng nabigasyon. Ikatlo, ang kapayapaan at katatagan sa rehiyong ito ay komong interes ng Tsina at mga bansa sa paligid ng karagatang ito. At ikaapat, ang komong interes ng Tsina at Amerika sa South China Sea ay kalayaan at kaligtasan ng nabigasyon, at kasaganaan at katatagan sa karagatang ito.
Bilang panapos, anang artikulo, ang kinabukasan ng kalagayan sa South China Sea ay depende sa posisyon at pagpili ng iba't ibang may kinalamang panig. Ang kooperasyon ay magdudulot ng win-win result. Ang konprontasyon naman ay magreresulta lamang sa deadlock o kaya ay sagupaan, at walang panig ang makikinabang dito.
Basahin ang buong teksto ng artikulong "South China Sea: How We Got to This Stage" sa susunod na web page: http://nationalinterest.org/feature/south-china-sea-how-we-got-stage-16118
Salin: Liu Kai
