Negatibong resulta ng arbitrasyon, hindi hahadlang sa komong kaunlaran ng Tsina't ASEAN: dalubhasang Tsino

Singapore—Binuksan Lunes, Hulyo 18, 2016 ang isang-araw na Think Tank Seminar hinggil sa Isyu ng South China Sea at Kooperasyon at Kaunlarang Panrehiyon. Kalahok dito ang ilampung dalubhasa mula sa Tsina, Singapore, Malaysia, Thailand at iba pa.

Ang tatlong pangunahing paksa ng seminar ay mekanismo ng paglutas sa alitang pandagat, pamamaraan sa paglutas sa isyu ng South China Sea at pagtutulungan at pag-unlad sa rehiyong South China Sea.

Bago idaos ang seminar, nagkaroon ng isang panayam sa China Radio International si Li Guoqiang, Pangalawang Direktor ng Institute of Chinese Borderland Studies ng Chinese Academy of Social Sciences, isa sa mga tagapag-organisa ng nasabing seminar.

Si Li Guoqiang (ika-2 sa kanan, nakaupo), kasama ng mga dalubhasa mula sa Tsina at mga bansang ASEAN

Pagkakaiba, di-maiiwasan; diyalogo at kooperasyon, kailangang ipokus

Kaugnay ng resulta ng arbitrasyon hinggil sa isyu ng South China Sea na inilabas ng Arbitral Tribunal noong ika-12 ng Hulyo, sinabi ni G. Li na di-maiiwasan ang kapinsalaang dulot ng nasabing arbitrasyon sa interes ng Tsina, at nakapinsala rin ito sa kapayapaan ng rehiyon.

Gayunpaman, ipinagdiinan din ni Li na ang pagkakaiba sa nasabing isyu ay hindi puputol sa pangmalayuan at pangmatagalang pagtutulungan sa pagitan ng Tsina at mga bansa ng Association of Southeast Asian Nations (ASEAN). Ipinalalagay niyang, pangmatagalang iiral, kapuwa ang alitan at kooperasyon sa isyu ng South China Sea. Nanagawan si Li na huwag kailanman pabayaan ang paksa ng pagtutulungan at pagdidiyalogo. Ito aniya ang dahilan ng pagtataguyod ng kanyang instituto ng nabanggit na seminar.

Ipinagdiinan ni Li na ang di-pagkakaunawaan hinggil sa nasabing isyu ay kailangang lutasin ng mga direktang may kinalamang bansa samantalang kailangang magkakasamang pangalagaan ng Tsina at ASEAN ang katatagan ng South China Sea.

Katatagan, kaunlaran, at pagpapabuti ng pamumuhay, komong hangarin

Ipinalalagay rin ni Li na ang pambansang katatagan, kaunlaran, at pagpapabuti ng pamumuhay ng mga mamamahayan ay komong pangangailangan at hangarin ng Tsina at mga bansang ASEAN. Upang maisakatuparan ang mga ito, kailangan din aniya ang mapayapang kapaligirang panrehiyon.

Hiniling niya sa Tsina at mga bansang ASEAN na magkakasamang samantalahin ang pagpapatatag ng 21st Century Maritime Silk Road at upgrading ng China-ASEAN Free Trade Area para maisakatuparan ang komong kaunlaran.

Pag-uunawaan sa pamamagitan ng diyalogo

Binigyang-diin din ni Li na ang lahat ng mga komong palagay ay mararating sa pamamagitan ng patuloy na pagpapalitan. Kaya, inaasahan niyang mapapakinggan ang iba't ibang paninindigan mula sa mga counterpart na Tsino at dayuhan sa seminar.

Salin/Edit: Jade
Pulido: Rhio