United Nations, sama-samang nakikipagtulungan sa pamahalaang Pilipino

UNITED NATIONS, NAKIKIPAGTULUNGAN SA PAMAHALAAN NG PILIPINAS.  Ipinaliliwanag ni Orla Fagan (gitna), kinatawan ng Office for the Coordination of Humanitarian Affairs ang kanilang ginagawa sa Central Philippines.  Nasa larawan din si Simon Hills ng International Labor Organization (kaliwa) at Carin van der Hor ng Plan International (kanan).  (Minette Rimando/ILO)

 MGA MAMAMAHAYAG NAKATUTOK SA GINAGAWA NG UNITED NATIONS.  Makikita ang mga Pilipino at banyagang mamamahayag na nag-aabang ng pinakahuling balita sa recovery at rehabilitation efforts sa mga pook na malubhang nasalanta ni "Yolanda" tatlong linggo na ang nakakaraan.  (Minette Rimando/ILO)

KAILANGANG makabalik sa normal na pamumuhay ang mga kabataang apektado ng nakalipas na trahedyang dulot ni "Yolanda." Ayon kay Carin van der Hor, country director ng Plan International, mahalagang makabalik sa mga paaralan ang mga kabataan.

Samantala, sinabi naman ni Simon Hills ng Disaster Response Officer ng International Labor Organization, nagsimula nang bumalik sa normal ang buhay sa Tacloban City tulad ng mga bangko at mga tindahang nagbukas at may kalakalan na ring nagaganap. Bagaman, maraming mga walang hanapbuhay sa mga biktima. May pagtutulungan na sila ng Department of Labor and Employment. Nakatuon din sila sa mga nasa pangingisda at pagsasaka kahit pa maraming mga biktima ang nawalan ng trabaho sa service sector tulad ng mga restaurant, mga bahay kalakal at iba pang uri ng trabaho tulad ng mga hotel workers sa Coron, Palawan.

Namimigay na ng mga trapal ang International Organization for Migration, ayon kay Leonard Doyle, ang pinuno ng Online Communications Unit sa Maynila. Nais din nilang matiyak na ligtas na ang kalalagyan ng mga biktima spagkat ang pinakamahirap na pagkakataon sa mga mamamayan ay ang pagpapalipat-lipat ng evacuation center bago makarating sa permanent resettlement area.

Sinabi ni Fernando del Mundo mula sa United Nations High Commissioner for Refugees na nagkaroon na ng isang dosenang family-sized tents, mula sa isang libong tolda para sa mga Tanauan, Leyte na kinalalagyan ng evacuees sa napakahirap na kalagayan. Idinagdag ni G. Del Mundo na 65,000 na ang kanilang natulungan.

Ayon sa kinatawan ng Office for the Coordination of Humanitarian Affairs Orla Fagan, hindi madaling magkaroon ng datos tungkol sa mga nasawi sapagkat umaasa sila sa datos ng pamahalaan. Hindi umano biro ang lawak ng pinsalang idinulot ni "Yolanda" sa central Philippines sapagkat singlaki na ito ng bansang Portugal at halos pareho na rin ang bilang ng mga mamamayan.

Idinagdag pa ni Bb. Fagan na ang pamahalaan ng Pilipinas ang magdedesisyon kung papayagan pa bang magkaroon ng mga tahanan sa pinangyarihan ng typhoon surge na ikinasawi ng maraming mamamayan at ikinapinsala ng mga ari-arian. Ang mga isyu ng pag-aari ng lupa ay muling mabubunyag sapagkat marami ang nawalan ng mga sipi ng kanilang mga titulo kaya't mangangailangan ng reconstitution ng mga dokumento.

Matagal na umanong nakikipagtulungan na ang kanilang tanggapan sa pamahalaan mula pa noong panahon ng bagyong "Bopha" o "Pablo" at naging mabisa ang cluster approach na kanilang ipinatupad at napagkasunduan.

Isang malaking hamon ang suliranin ng pagkawala ng birth certificates at iba pang mga dokumento ayon kay G. Fernando del Mundo ang pagsasaayos ng mga nawalang mga dokumento. Sinabi naman ni Carin van den Hor ng Plan International na kailangan lamang pag-ibayuhin ang "outreach" upang matugunan ang pangangailangan ng mga biktima ni "Yolanda."

Kung walang registro ang mga bata, walang proteksyon at walang pananggalang laban sa child trafficking.

Target ng DoLE na magkaroon ng trabaho ang mga biktima ng bagyo sa Region VIII at magkaroon ng mas magandang kinabukasan ang 16,995 na mga nagpatala upang magkatrabaho.

Nagawa na ang pagbibigay ng trabaho sa mga biktima sa nakalipas na tatlong taon at bahagi ng estratehiya ang pagkakaroon ng mas matatag na hanapbuhay.

Mangangailangan ang overall efforts ng United Nations, kailangang tugunan ang pangangailangan ng may 35,900 houses. Kailangan din ng apat na milyong piraso ng yero at mayroong shortage o kakulangan ngayon. Nakapamahagi na ng 42,000 piraso ng trapal upang may pagkanlungan lamang ang mga biktima samantalang naghihintay sa pamahalaang magtayo ng family tents.