Ang kabuuang lawak ng disyerto ng Tsina ay mga 700 libong kilometrong kuwadrado. Bukod dito'y mayroon pang mahigit sa 500 libong kilometrong kuwadrado Gobi Desert. Ang kabuuang lawak nito ay 1280 libong kilometrong kuwadrado na katumbas ng 13% ng kabuuang lawak ng lupa ng buong bansa. Ang mga pangunahing disyerto ay mga sumusunod: Taklamakan Desert, Gu'erbantonggute Desert sa Xinjiang, Badanjilin Desert, Tenggeli Desert sa Inner Mongolia, Kumutaji Desert sa pagitan ng Xinjiang at Gansu, at iba pa.
Ang Taklamakan Desert ay isang pinakamalaking disyerto ng Tsina, at isa rin sa mga pinakamalaking disyerto ng daigdig. Ang lawak nito ay mga 337 libong kilometrong kuwadrado, at halos katumbas ng sangkalawa ng kabuuang lawak ng disyerto ng buong bansa. Ang Taklamakan ay pinakatuyo sa mga disyerto ng Tsina, at di pa 50 militetre ang taunang amount of precipitation sa loob ng disyerto. Ang buong disyerto ay halos tinabunan ng mga high-rise dunes. Ang hugis ng dunes ay iba-iba, halimbawa, barchan at anu't ano pa. Kung titingnan ito buhat sa himpapawid, ang nasabing mga dunes ay parang alon sa karagatan. Napakatindi ng likas na kondisyon sa disyerto. Halos di makikita ang mga halaman at mga naglalakad na hayop. Sa tag-init, matinding matindi ang sikap ng araw, at sa taglamig, malakas ang hangin at buhangin.
Ang Gu'erbantonggute Desert ay nasa loob ng Junggar Basin sa gawing hilaga ng Xinjiang, at ang lawak nito ay pumangalawa sa buong bansa. Ang likas na kondisyon nito ay mas medyo mabuti kaysa sa Taklamakan. Sa loob ng disyerto, may maraming sacsaoul forest.
Ang kondisyon ng mga disyerto sa silangang kalahatian ng Tsina, sa karaniwan, ay medyo mabuti, halimbawa, Mousu Desert, Tenggeli Desert, at iba pa. Sa mga purok na ito, may ilang tubig-ulan taun-taon, at mayroon ding ilang lumalaking damo o halaman na kontra sa tuyo. Sa ilang lugar, may mga lawang dulot ng tubig-ulan. Ito ay pinaghirapan na pinanggagalingan ng tubig ng mga pastol.
Sa mga disyerto, ibinaon ang maraming guho ng mga napakatandang lunsod. Noong unang dako ng siglong ito, isang Swede at maraming exploring parties sa loob ng bansa ang pumasok sa Taklamakan. Ang pangunahing layunin nila ay ang paghanap sa mga napakatandang lunsod at mga relikyang historikal ay may mahalagang katuturan para sa pagkaunawa na produksyon at pamumuhay ng mga residents noong panahong iyon at pananaliksik sa pagbabago ng kapaligiran sa iba't ibang panahong pangkasaysayan.
Ang interesadong interasadong ay Lop Nor, a vast saltlake now dried up at Loulan Ancient city malapit sa Lop Nor sa Taklamakan Desert. Isang explorador na Ruso ang dumating minsan sa isang lugar na malapit sa Lop Nor. Nakita niya ang isang malaking freshwater lake. Di nagtagalan, nang pumarito ang mga tao, nawala na ang nasabing malaking freshwater lake. Kaya ang Lop Nor ay tinawag na naman na 'floating lake'. Ang Loulan ancient city ay may tala sa kasaysayan ng Tsina. Subalit bago at pagkaraang dumating ang mga ika-11 siglo, bigla itong nawala. Ang lahat ng mga ito ay hindi lamang umakit ng mga iskolar sa loob ng bansa kundi malawakang pinapansn pa rin ng mga scientist sa labas ng bansa.
Sa mga disyerto, may masaganang mineral resources. Sa loob ng nasabing dalawang disyerto sa gawing hilaga ng Xinjiang, may masaganang langis. Noong 1950s, ang mga Chinese scientist ay nakatuklas ng langis sa Kelamayi sa Gu'erbantonggute Desert. Pagkatapos nito, natuklasan na naman ang mas malaking deposito ng langis sa Disyerto ng Kalamayi. Ayon sa pagtaya, mahigit sa 10 bilyong tonelada ang reserba nito, ito ay isang mahalagang pinanggagalingan ng langis ng Tsina sa ika-21 siglo. Abalang-abala ngayon ang mga manggagawa sa petroleum prospecting exploit sa Takelamakan Desert. Isang pambansang lansangan buhat sa gilid ng Disyerto tungo sa langisan sa gitna ng Disyerto ang nabuksan na, at nagiging maayos din ang gawain na may kinalaman sa pagkuha sa langisan.
Napakalubha ng problemang may kinalaman sa deserdipikasyon ng Tsina. Sa kasaysayan, maraming sakahan, cities and towns ang ibinaon ng mga disyerto. Halimbawa, ang Tongwan City—capital of Western Xia Dynasty sa loob ng Ordos Olateau sa rehiyong autonomo ng Inner Mongolia. Ang lugar malapit sa lunsod na ito, sa dati, ay damuhan. Subalit hanggang Song Dynasty na may mahigit sa 1000 taon na ang nakaraan, ang lugar na ito ay naging mabuhanging lugar.
Ang deserdipikasyon ay nagdulot ng maraming pinsala sa konstruksyon ng bansa at sa pamumuhay ng mga mamamayan sa lokalidad. Ang mga bagong daam-bakal, pambansang lansangan ay naputol dahil sa pagbaon ng buhangin, at walang masaganang ani sa mga sakahan dahil sa paglutang ng buhangin. Upang pigilin ang deserdipikasyon, ang mga scientific ay gumawa ng maraming pagsisiyasat at pananaliksik sa desert area, at naitatag ang eksperimental na istasyong pansiyensiya sa ilang purok. Halimbawa, sa Shapotou sa pampang ng Ilong Huanghe ng Rehiyong Awtonomo ng Hui Nationality ng Ningxia, gumawa ang mga scientist ng mahabang pananaliksik na may kinalaman sa pagpapatibay sa buhangin sa pamamagitan ng pagtatanim ng mga halaman upang lutasin ang problemang may kinalaman sa kalamidad na dulot ng buhangin sa daam-bakal sa pagitan ng Baotou at Lanzhou. Naitayo ang komprehensibong sistema ng pagpigil at pagpapatibay sa buhangin. Bunga nito'y naging walang sagabal ang daam-bakal sa pagitan ng Baotou at Lanzhou. Ang mga mahusay na nagawa ng mga Chinese scientist sa kanilang pananaliksik sa disyerto ay malawakang pinahahalagahan ng sirkulong pansiyensiya sa loob at labas ng bansa.
|