• Hinggil sa CRI• Hinggil sa Serbisyo Filipino
More>>
China Radio International
Balita sa Tsina
Balita sa daigdig
Pulitika
Kabuhayan
Lipunan
Kultura
Isports
• Pakinggan ninyo ang pinakahuling programa natin

Tsinaistik

Lipunan

Tsina at ASEAN

Olimpiyada

Musika

Dear Seksiyong Filipino
(GMT+08:00) 2005-11-10 21:26:37    
Pamumuhay ng mga dayuhan sa Tsina

CRI
Nitong nagdaang ilang taon, natamo ko ang karangalan na salubungin ang dating gobernador ng Texas na si Mr. Clements. Tumuloy siya at ang kanyang entorahe sa "Diao-yu-tai State Guesthouse". Sa pagtatapos ng kanyang pagbisita, tinanong ko siya kung ano ang naging impresyon niya sa Tsina. Sinabi ni gobernador na ipinagtataka niya nang labis ang pagka-magiliw ng mga Tsino sa dayuhan. Tinanong ko rin siya kung alam niya kung paano tinatawag ng mga karaniwang Tsino ang dayuhan. Ang sagot niya ay "hindi naman, pero sa palagay ko hindi "foreign devil", tama ba?

"Ang dayuhan ay tinatawag na Waibin na ang kahulugan ay pangunahing banyaga." Sabi ko sa kanya.

Naintriga sina Mr. and Mrs. Clements ng salitang "Waibin" at hiniling nila sa akin na ituro sa kanila ang tamang pagbigkas dito. Nang magpaalaman kami, sinabi nila: "Aalis na ang Waibin."

Napukaw ng episode na ito ang interes ko sa pag-aaral ng development ng uri ng mga tawag sa banyaga. Ang kongklusyon ko. Pag naging malakas at bukas ang Tsina, magalang ang tawag ng mga Tsino sa banyaga; kabaligtaran naman nito, pag naging mahina at nabukod sa ibang bansa, nakasisira at nakadudusta ang tawag ng mga Tsino sa banyaga.

Halimbawa, noong Han Dynasty (206BC-220BC), naging malakas at bukas ang Tsina at ang mga banyaga ay itinuring bilang panauhin. Ang Tang Dynasty (618-907) ay ang pinakabukas na panahon sa kasaysayan ng Tsina. Ang kabisera nitong Chang'an, na ngayon ay Xi'an, ay ang sentro ng pandaigdig na ekonomiya, kultura at turismo. Maraming tao mula sa iba't ibang part eng daigdig ang nag-aaral doon at ang mga dayuhan ay sinasalubong sa Li-bin-yuan, tanggapan para sa mga seremonya at bisita. Noong Ming at Qing Dynasties (ika-14 na siglo-1911), nagsimulang humina ang Tsina at sinimulang salakayin ito ng ibang malalakas na bansa.Tinawag ang mga Hapones na Wokou o pirata. Sa pamamalagi ng "War of Resistance against Japanese Aggressions" noong 1930s at 1940s, nilait ang mga Hapones bilang "JapDwarfs" at "devils".

Pagkatapos ng "1840 Opium War", ang malalakas na bansang Kanluranin ay nagsimulang sumalakay sa Tsina. Sa galit ng mga Tsino, tinawag nila ang mga "Westerners" na "foreign devils". Kahit ang emperador ng Qing Dynasty ay tinawag din ang mga Britaniko na "barbarians" sa kanyang opisyal na liham sa British monarch. Tinawag naman sa mga karaniwang tao ang mga dayuhan ng "hong mao" o "red hair" sa Ingles.

Sa kasalukuyan, kasi nagbubukas ang Tsina sa daigdig at masigla nitong pinaunlad ang ekonomiya ng bansa, at bukod dito, maraming dayuhan ang dumarating sa Tsina, hindi na nakatatakot o nakapopoot sa isang dayuhan ang mga Tsino. Sa mga official occasion, tinatawag nilang "Waibin" ang mga dayuhan na ang kahulugan ay panauhing dayuhan o kaibigang dayuhan, pero, pag nakatalikod,ang mga ito ay tinatawag na "laowai".

Sa ganang akin, ang "laowai" ay ang pinakamagiliw na tawag ng mga Tsino sa banyaga, na parang ang dayuhan ay itinuturing na kababayan ng mga Tsino. Halimbawa, ang mga Tsinong taga-Guangdong ay tinatawag na "laoguang", at ang mga taga-Shanxi ay tinatawag na "laoxi", samantalang ang tawag sa mga taga-Jiangxi ay "laobiao". Kaya, huwag kang magtaka kung ikaw ay tawaging "laowai" ng mga Tsino. Ito ay nagpapakita lamang na itinuturing ka nilang kababayan.